İtinayla Format Atılır

Malumunuz bu aralar çeşitli firmaların geliştirdiği robotları tanımaya başladık. Önce Asimo şimdide Atlas videoları paylaşılmaya başlandı. Teknolojinin son sürat ilerlemesi ile birlikte görünen o ki; önümüzdeki yıllarda robotlar artık günlük hayatımızda daha fazla yer tutacak. Ama benim şimdi anlatmak istediklerim robotların hayatımızı nasıl kolaylaştıracağı veya üretime ve ekonomiye nasıl katkılar yapacağı değil. Ama bu konuda oluşacak dönüşümleri bilmek isteyenler için Erkan Öz ve Kaan Sarıaydın tarafından düzenlenen seminerleri tavsiye ederim. Teknolojik gelişmelerin ekonomik ve sosyal yaşamda nasıl değişiklikler getirebileceğini çok kapsamlı, anlaşılır bir şekilde işliyorlar. Esas anlatmak istediklerime gelince… Benim aklımda bu robot teknolojisin yapay zekayla birleşimi üzerine çeşitli sorular var. Önümüzdeki yılların gözde mesleklerinden birinin robot tamirciliği olacağı yönünde çeşitli öngörüler yazılıp çizilmekte. Yani mahalle aralarında ‘’robotlarınıza itinayla format atılır’’ tabelaları görmek işten bile olmayacak. Ya da arkadaş sohbetlerinde robotlarımızı şikayet edeceğiz.
 
– ‘’ Ay şekerim valla bu benim ki iyice zıvanadan çıktı. Şekersiz kahve içtiğimi bir türlü öğrenemedi’’diyecek. Biz de arkadaşa Türk aklı vereceğiz
 
-‘’Kapatıp aç düzelir’’.
 
Ya da ne bileyim robotumuzu elinden tutup tamirciye götüreceğiz.
 
– ‘’Abi şişti bu bir format lazım 15 liraya olmaz mı?’’ diye pazarlık edeceğiz.
 
Ya da belki bu işleme robot karşı çıkacak. Düşünsenize karşımızda
 
-‘’Format attırırım ama ana kartımı söktürmem’’ diye ağlayan bir robot. Robotlara format atmak için onların da izni gerekecek mi? Robot izin vermezse ne olacak. Ömür boyu şekersiz kahve mi içeceğiz?
 
Robotların teknik veya bilgisayar gibi düşünürsek donanım tamirciliği kolay çünkü bu konuda etik ve ahlak gibi konularda tartışılacak fazla bir şey yok. Ama yapay zekayla taçlandırılmış bu insansı makinelere format atmak hangi yasal çerçevede olacak. Hatta sadece yasal değil etik ve ahlak bakımından da bu işi enine boyuna tartışmak gerekmez mi? Sertifikalı tamirciler sadece yasalar çerçevesinde mi bu işi yapacak? Buna bu şekliyle inanmak safdillik olmaz mı? Yapay zekadan bahsediyorsak bu robotlar öğrenebilir makineler olacak. İş böyle olunca da format dediğimiz şey sadece fabrika ayarlarına dönmek için sürücünün yeniden yüklenmesi olmasa gerek. Daha somut anlatmak için şöyle bir örnek verebilirim. Evimizde bize hizmet eden çocuğumuzu okula götürüp getiren, onun ödevlerine yardımcı olan bir robotumuz olduğunu düşünelim. Peki çocuğumuz okulu asmak istese kendini okula götüren bu robotu ikna etmek için telkinde bulunsa. Yapay zeka burada nasıl davranacak? Çocuklarımız bu robotlara tepine tepine ağlamayı, istediğini aldırmak için yerlere yapışmayı öğretebilecek mi? Ara yazılım gibi robotumuzu telkin ile programlayabilecek miyiz? Tüm bunlar yasal kabul edilecek mi? Bir adım daha ileri götürmeliyim. Bu robotlar öğrenebilir ve kendi kararlarını verebilir olduğuna göre yanlış kişilerin elinde suç işleme amaçlı olarak kullanılabilecek mi? Demek istiyorum ki bizler bu makineleri sadece öğreterek, sadece telkinle yeniden programlayabilecek miyiz? Bu sorunun yanıtı evet olacaksa ki pekala olabilir; şiddete yönelik riskleri nasıl bertaraf edeceğiz. Bunları düşünmek ve tartışmak için çok mu erken? Hiç zannetmiyorum. Bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeler bu günlerin çokta uzakta olmadığını gösteriyor.

Yazan: Gülşen Koyuncu